Արմեն Ստեփանյան. «Չնայած տեղական հանրաքվեն խորհրդատվական բնույթ ունի, բայց այն բավականին լուրջ քաղաքական միջոցառում է»

Ինչպես արդեն ասվել է, ՀՀ կառավարության մարտի 19-ի որոշմամբ մեկնարկ է տրվել համայնքների խոշորացման ծրագրին՝ կառավարության հավանությանն արժանացած դեռեւս 2011թ. նոյեմբերի 10-ին: Մինչեւ ծրագրի ամբողջական իրականացումը 2015թ. կիրականացվի պիլոտային երեք ծրագիր, որից մեկը՝ Սյունիքում: Մեր մարզում առաջարկվում է միավորել Շինուհայր, Տաթեւ, Հալիձոր, Հարժիս, Սվարանց, Խոտ, Տանձատափ, Քաշունի համայնքները՝ Տաթեւ համայնք անվամբ ու Շինուհայր համայնքային կենտրոնով: Այդ նպատակով մայիսի 17-ին նշանակվել է տեղական հանրաքվե՝ հանրաքվեի դնելով հետեւյալ հարցը՝ «Համաձա՞յն եք, որպեսզի Շինուհայր, Տաթեւ, Հալիձոր, Հարժիս, Սվարանց, Խոտ, Տանձատափ, Քաշունի համայնքները միավորվեն՝ Տաթեւի համայնք անվամբ, Շինուհայր համայնքային կենտրոնով»:

Ինչպե՞ս է ընթանում տեղական հանրաքվեի նախապատրաստությունը:

Հարցը պարզաբանելու համար էլ զրուցեցինք թիվ 37 ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովի նախագահ Արմեն Ստեփանյանի հետ:

- Պարո՛ն Ստեփանյան, մայիսի 17-ին հանրապետության մի քանի համայնքներում, այդ թվում Գորիսի տարածաշրջանի մի քանի գյուղական համայնքում տեղի կունենա տեղական հանրաքվե` համայնքների խոշորացման վերաբերյալ բնակչության դիրքորոշումը պարզելու նպատակով: Իբրեւ պիլոտային ծրագրի մի մաս նախատեսվում է Տաթեւի ենթաշրջանի գյուղերը միավորել մեկ համայնքում: Մի կողմ թողնելով հարցի քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական ասպեկտները` խոսենք հանրաքվեի կազմակերպական հարցերից. կարծեմ թե, տեղական հանրաքվեն նորություն է մեզ համար:

- Համենայն դեպս իմ աշխատանքային գործունեության ընթացքում առաջին անգամ պիտի անցկացնեմ տեղական հանրաքվե: Այն կարգավորվում է ՀՀ ընտրական օրենսգրքով եւ բնույթով նման է տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններին` մի տարբերությամբ միայն. լիազոր մարմնի, այս դեպքում` անձնագրային բաժնի կողմից հաստատված ընտրացուցակների վերնամասում գրվում է տեղական հանրաքվեի ընտրացուցակ եւ ներկայացվում առաջադրվող հարցը: 

- Ո՞վ իրավունք ունի մասնակցել տեղական հանրաքվեին:

- Տեղական հանրաքվեին մասնակցելու իրավունք ունեն ՀՀ ընտրական օրենսգրքով ՏԻՄ ընտրություններին մասնակցելու իրավունք ունեցող անձինք, այն է` 18 տարեկանից բարձր տվյալ համայնքում հաշվառված ՀՀ քաղաքացիներ, փախստականի կարգավիճակ ունեցող կամ տվյալ համայնքում բնակվող, բայց փաստացի չհաշվառված 18 տարին լրացած անձինք: Հանրաքվեին մասնակցելու իրավունք ունեն միայն այն պայմանագրային զինծառայողներն ու ոստիկանները, ովքեր հաշվառվել են տվյալ համայնքում:

- Ինչպե՞ս եք կազմավորել ընտրական տեղամասերը:

- Յուրաքանչյուր գյուղում կլինի մեկ ընտրական տեղամաս, քանի որ համայնքների բնակիչների թիվը չի գերազանցում 2000-ը: Ինչպես ՏԻՄ ընտրությունների ժամանակ, քվեասենյակը կբացվի առավոտյան ժամը 8.00-ին եւ կփակվի 20.00-ին: Բնականաբար, վստահված անձ չի լինի, բայց կլինեն դիտորդներ, ովքեր հավատարմագրվում են Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովում ընտրությունից մեկ ամիս առաջ: Ինչ վերաբերում է լրատվամիջոցներին, ապա նրանց մուտքն ազատ է. ընտրատեղամասում գրանցվելուց հետո իրենց վկայկաններով կարող են մտնել ընտրատեղամաս եւ լուսաբանել հանրաքվեի ընթացքը:

- Ի՞նչ կասեք ընտրացուցակների մասին:

- Նախնական ընտրացուցակները համապատասխան ժամկետներում արդեն փակցված են ընտրատեղամասերում: Առայժմ խնդիրներ չեն առաջացել ցուցակներում, ութ համայնքում ունենք 4404 ընտրող: Վերջնական ցուցակը հանրաքվեից երկու օր առաջ ենք փակցնելու: Այն քաղաքացին, ում անունը ցուցակում չկա, կարող է դիմել լիազոր մարմնին` անձնագրային բաժնին, որ հանրաքվեին մասնակցելու համապատասխան տեղեկանք կտրամադրի, իսկ եթե անձնագրային բաժինը, ինչ-ինչ պատճառներից ելնելով, հրաժարվի տեղեկանք տրամադրել, որ քիչ հավանական է, քաղաքացին իր իրավունքները վերականգնելու համար կարող է դիմել դատարան: Նշենք, որ այդ օրերին դատարաններն աշխատում են:  

- Համառոտ ներկայացրեք տեղամասային ընտրական հանձնաժողովների կազմավորման մասին:

- Տեղամասային ընտրական հանձնաժողովների կազմավորման վերջնական ժամկետը ապրիլի 22-ն էր: Ընտրատեղամասային ընտրական հանձնաժողովը վերկուսակցական է: Ներկայացվում են ԱԺ-ում ձայն ունեցող վեց կուսակցությունից մեկական ներկայացուցիչ եւ ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովի երկու անդամ (ԸԸՀ անդամներից վիճակահանությամբ է երկու անդամ ընտրվում)՝ բացի ԸԸՀ նախագահից:

- Հանձնաժողովի անդամների համար նախատեսվո՞ւմ է համապատասխան դասընթացների կազմակերպում:

- Հանձնաժողովի անդամներն ունեն համապատասխան լիզենցիա. մինչ այժմ որեւէ նմանատիպ դասընթաց չի անցկացվել, բայց, կարծում եմ, տեղամասային ընտրական հանձնաժողովները կազմավորվելուց հետո պարտադիր ուսուցում կկազմակերպվի:

- Ըստ Ձեզ` ինչպիսի՞ն է համայնքների խոշորացման հանդեպ ժողովրդի նախնական տրամադրվածությունը:

- Որպես ընտրական հանձնաժողովի նախագահ չեմ կարող այդ հարցին պատասխանել, բայց որպես քաղաքացի կարող եմ ասել, որ կարծիքներն իրարամերժ են: Չնայած տեղական հանրաքվեն խորհրդատվական բնույթ ունի, բայց բավականին լուրջ քաղաքական միջոցառում է:

- Նախորդ տարիների ընտրությունների փորձից ելնելով` ընտրողների մոտավոր քանի՞ տոկոսը կմասնակցի հանրաքվեին:

- Կարծում եմ` մոտ 50-60 տոկոսը:

- Տեղական հանրաքվեի արդյունքներն ամփոփվելու են փնջայի՞ն մասշտաբով, թե՞ ըստ գյուղերի:

- Հանրաքվեի արդյունքները դրական են համարվում, եթե դրան կողմ է քվեարկել մասնակիցների կեսից ավելին, բայց ոչ պակաս քվեարկողների մեկ երրորդ մասից: Արդյունքներն ամփոփվելու են փնջային մասշտաբով, առանձին համայնքի կարծիքը որոշիչ չէ: Վերջնական արդյունքները ներկայացվելու են հնգօրյա ժամկետում:

- Ի՞նչ եք կարծում` ի՞նչ կհաջորդի տեղական հանրաքվեին:

- Բնականաբար, պիտի անցկացվեն ՏԻՄ ընտրություններ. կկազմավորվի Տաթեւի համայնք՝ Շինուհայր կենտրոնով: Կընտրվի մեկ համայնքապետ, կկազմավորվի մեկ ավագանի` առավելագույնը 15 անդամից կազմված: Մյուս գյուղում ներկայացուցչական միավոր չի լինելու: Բնականաբար, որ գյուղը մեծ լինի, այնտեղի ներկայացուցիչները շատ են լինելու, որ այս հանրաքվեի խոցելի տեղերից մեկն է: Կարծում եմ` ճիշտ կլինի, որ համապատասխան որոշում լինի, ըստ որի՝ ամեն համայնքից բնակիչների շահերը պաշտպանելու համար գոնե մեկ ներկայացուցիչ ավագանու կազմում լինի:

- Ձեր խոսքն ընտրողներին:

- Կազմակերպական առումով աշխատանքներն ընթանում են բնականոն հունով, քարոզարշավ չի լինելու, բնակիչներին հարցի մասին կիրազեկի համայնքապետը: Եթե ժողովուրդը դեմ քվեարկի, միեւնույն է, պիլոտային ծրագրի իրագործումը չի կասեցվի: Որպես թիվ 37 ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովի նախագահ՝ կարող եմ երաշխավորել արդար եւ թափանցիկ հանրաքվե: Կոչ եմ անում քաղաքացիներին ակտիվ մասնակցություն ունենալ տեղական հանրաքվեին:

ԱՐՄԻՆԵ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ