Արա Հովսեփյան. «Կուզենայինք, որ բնակչությունն էլ՝ ոչ միայն Սյունիքում, այլեւ ամբողջ Հայաստանում, ըստ պատշաճի եւ որպես դրական երեւույթ ընկալեր մեր ընկերության մուտքը»

ՀՀ կառավարությունում 2015թ. հունիսի 8-ին ստորագրվել է «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր» ընկերության գույքի առքուվաճառքի փոփոխված եւ լրամշակված պայմանագիր` Հայաստանի Հանրապետության, «Որոտան հիդրոէլէկտրակայանների համալիր», «Քոնթուր Գլոբալ հիդրոկասկադ», «Քոնթուր Գլոբալ տերրա հոլդինգս» եւ «Սի-Ջի սոլյուշնս գլոբալ հոլդինգ քամփնի» ընկերությունների միջեւ:

Ստորեւ ներկայացնում ենք մեր զրույցը Քոնթուր Գլոբալ ընկերության Հայաստանում գլխավոր ներկայացուցիչ Արա Հովսեփյանի հետ (լուսանկարում՝ ձախից):

Այցեքարտ

Արա Հովսեփյան. ծնվել է 1974 թվականին, ավարտել է Երեւանի Բրյուսովի անվան պետական լեզվաբանական համալսարանը, այնուհետեւ ամերիկյան համալսարանը՝ քաղաքագիտության մագիստրոսի աստիճանով: Ապա ուսումը շարունակել է Մեծ Բրիտանիայում՝ Օքսֆորդի համալսարանի Էքսեթեր քոլեջում՝ դիվանագիտություն մասնագիտությամբ: Աշխատանքային գործունեությունը սկսել է ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունում, այնուհետեւ տեղափոխվել է Մեծ Բրիտանիայի դեսպանատուն՝ որպես միջազգային զարգացման ծրագրերի ղեկավար, որից հետո եղել է «Հազարամյակի մարտահրավեր» ծրագրի գլխավոր գործադիր տնօրեն: Ծրագիրն ավարտվելուց հետո տեղափոխվել է «Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցք» ծրագիր՝ նույնպես որպես գործադիր տնօրեն: 2013 թվականի սեպտեմբերից Քոնթուր Գլոբալ ընկերության ներկայացուցիչն է Հայաստանում, վերջին երկու տարում հիմնականում զբաղվել է գործարքի բանակցային հարցերով:

Ամուսնացած է, ունի երկու երեխա:

- Պարոն Հովսեփյան, նախ մեր ընթերցողներին հետաքրքրում է, թե ովքե՞ր են «Որոտանի հէկերի համակարգի» նոր սեփականատերերը:

- Սեփականատերն ամերիկյան Քոնթուր Գլոբալ ընկերությունն է, դինամիկ զարգացող մի կազմակերպություն, որի հիմնադրման օրվանից (2003 թվական) հետաքրքրության ոլորտն էներգետիկան է եւ այդ թվականից սկսած աշխարհի զարգացող ու զարգացած տարբեր երկրներում ներդրումներ է կատարում, հիմնականում գնում, կառուցում, վերազինում եւ շահագործում է էներգիա արտադրող օբյեկտներ, ջերմային էլեկտրակայաններ, հիդրոէլեկտրակայաններ, արեւային եւ հողմային էներգիա արտադրող կայաններ` այսինքն համարյա ամեն տեսակի, բացի ատոմակայաններից:

- Արդյո՞ք Որոտանի հէկերի համակարգի ամբողջ գույքը հանձնվեց նոր սեփականատիրոջը: Որքանով տեղյակ ենք, Հերհերի հէկը մնացել է նախկին կարգավիճակում. նաեւ ձեզ չեն փոխանցվել դեբիտորական ու կրեդիտորական պարտքերը, ինչպես նաեւ պարտավորությունները:

- Ճիշտ է, Հերհերի հէկը մեր սեփականությունը չէ, չի անցել մեր տնօրինությանը, բայց մնացած ամբողջ սեփականությունը մենք ենք տնօրինում, այսինքն` երեք հիդրոէլեկտրակայան` Սպանդարյանի, Շամբի, Տաթեւի, չորս ջրամբար` կառուցապատման իրավունքով, եւ Խոտ գյուղի վարչական շրջանում գտնվող Տաթեւհէկի օրվա կարգավորման ջրամբարը, բոլոր թունելները` բաց եւ ճնշումային: Հիդրոտեխնիկական կառույցները մեր սեփականությունն են 99 տարով՝ կառուցապատման իրավունքով, ինչպես եւ նախատեսված է օրենսդրությամբ: Մնացած շենքերը նույնպես` դրանցում տեղակայված մեքենասարքավորումներով եւ մյուս գույքով, Քոնթուր Գլոբալի սեփականությունն են` առանց որեւէ ժամկետային սահմանափակման:

- Եվ պարտքերը` դեբիտորական, կրեդիտորական, ինչպես նաեւ պարտավորությունները ձեզ չե՞ն փոխանցվել:

- Մենք գնել ենք գույքը, այլ ոչ թե բաժնետոմսեր, որով կարող են դեբիտորական կամ կրեդիտորական պարտքերը կարգավորվել: Գույքը գնել ենք համաձայն գույքագրման արդյունքների, այսինքն այնտեղ դրվել է այն ամենը, ինչ որ եղել է «Որոտանի հէկերի համալիր» ՓԲ ընկերությունում:

- Եվ, այդուհանդերձ, կարելի՞ է ասել, որ Որոտանի հէկերի համակարգը զուգահեռաբար շարունակելու է գործել:

- Շարունակում է: Որոտանի հէկերի համակարգը վաճառողն էր, Քոնթուր Գլոբալը` գնորդը: «Որոտանը» վաճառել է իր գույքի մեծ մասը, բայց մնացած մասով ինքը գործում է, մասնավորապես, Հերհերհէկով, եւ համաձայն մեր միջեւ պայմանագրի դեռ առնվազն 3 տարի պետք է շարունակի գործել որպես իրավաբանական անձ:

- Մոտավորապես ե՞րբ անցաք ձեր պարտականություններին:

- Հունիսի 8-ին ստորագրվել է «Որոտան հէկերի համալիր» ընկերության գույքի առքուվաճառքի փոփոխված եւ լրամշակված պայմանագիրը, հուլիսի 30-ին գործարքը փակեցինք, այսինքն` այդ ժամանակահատվածում պայմանագրով նախատեսված բոլոր նախապայմանները ե՛ւ կառավարությունը, ե՛ւ մենք կատարեցինք ու պարտավորված գումարը վճարեցինք: Ավելի ստույգ` վճարվեց վաճառքի գումարի կեսը, մյուս կեսը` 12 ամիս հետո, այն է` նախատեսված 180 միլիոնի կեսը վճարված է, մյուս մասը մինչեւ 2016 թվականի հուլիսի 30-ը կվճարենք:

- Ինչպիսի՞ տեխնիկական վիճակում են Քոնթուր Գլոբալին փոխանցվել հէկերը, ջրամբարները, թունելները, մյուս կառույցները:

- Նորմալ, աշխատող վիճակում ենք ստացել: Ի դեպ, դա պայմանագրով էլ է նախատեսված, որ կառավարությունը` որպես «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր» ընկերության 100 տոկոս բաժնետեր, եւ «Որոտան հէկերի համալիրը» պարտավորվում են գույքը մեզ հանձնել աշխատող, նորմալ վիճակում: Մինչ այսօր դեռեւս խնդիր չի ծագել:

- Պարոն Հովսեփյան, կառավարման նախկին կառուցվածքը պահպանվո՞ւմ է, թե՞ այդ ուղղությամբ եւս փոփոխություներ են արվում: Դուք, օրինակ, Քոնթուր Գլոբալ ընկերության գլխավոր ներկայացուցիչ եք, մի՞թե նոր կառույցը գլխավոր տնօրեն չի ունենալու:

- Երեւի տեղյակ եք, որ ընկերության առքուվաճառքի գործարքը երկար տեւեց:

Նման մեծ գործարքները, սովորաբար, մանրակրկիտ, մանրամասն ուսումնասիրվում են եւ ամրագրվում առքուվաճառքի պայմանագրով, հարակից փաստաթղթերով, որպեսզի հետագայում խնդիրներ չծագեն: Քննարկվող խնդիրներից մեկն ընկերության կառուցվածքն էր, աշխատակազմը, մարդկային ռեսուրսների հետ կապված հանգամանքները: Մենք համաձայնեցինք ընկերությունն ընդունել իր մարդկային ռեսուրսներով: Մեզ աջակցող մարդկային ռեսուրսներ կառավարող ընկերության հետ` Կասկադ Քոնսալթանտս, ձեռնարկեցինք մի թեթեւ գործընթաց մարդկանց հետ զրուցելու` պարզելու` արդյո՞ք նրանք ուզում են շարունակել իրենց գործունեությունն ընկերությունում, այնուհետեւ համարյա բոլորին ընդունեցինք աշխատանքի: Այս պահին ունենք 199 աշխատակից, այսինքն այն մարդիկ, ովքեր ստացել եւ ընդունել են առաջարկը, եւ նրանց հետ պայմանագիր է ստորագրվել: Նախկին ընկերության համարյա ամբողջ անձնակազմը մնացել եւ աշխատում է: Կառուցվածքի առումով դեռ ոչ մի փոփոխություն չի կատարվել: Իհարկե, եղածին ավելացել է ընկերության երեւանյան գրասենյակը: Ճիշտ է, նախկինում էլ է եղել երեւանյան գրասենյակ, բայց այն լիովին տարբերվում է իր գործառույթներով եւ նշանակությամբ այն ներկայացուցչությունից, որը կունենանք այժմ: Մեր նոր գրասենյակը Երեւանում հիմնականում կատարելու է ֆինանսական բնույթի ծառայություններ, նաեւ ներկայացուցչական խնդիրներ լուծելու նպատակ է ունենալու, օրինակ, կառավարության հետ, կարգավորող հանձնաժողովի, ընդհանրապես էներգետիկայի ոլորտում եղած այլ գործընկերների հետ ավելի սերտ աշխատանք, եւ այլն: Այդ առումով ինքս, որպես ընկերության գլխավոր ներկայացուցիչ, երեւանյան գրասենյակի ղեկավարն եմ, այս պահին ընկերության ներկայացուցիչն եմ բոլոր մակարդակներում, բացի արտադրությունից: Արտադրության գծով Գորիսում տնօրեն կա, նախկինում այդ բնագավառում աշխատած փորձառու անձնավորություն է, ով տարբեր տեղերում եղել է նման եւ ավելի խոշոր ընկերության ղեկավար: Ունենք նաեւ գլխավոր ֆինանսական տնօրեն, որը շուտով կժամանի Հայաստան: Որպես ամերիկյան ժամանակակից ընկերություն` բոլոր այդ գործառույթներն իրարից անկախ են գործում, սակայն դրանց կոորդինացման բավականին խիստ եւ էֆեկտիվ համակարգ կա, ի տարբերություն նախկինում եղած բավականին հիերարխիկ, կենտրոնացված համակարգի:

- Հավանաբար հասցրել եք ծանոթանալ ինժեներատեխնիկական կազմին, մասնագետներին առհասարակ: Կարո՞ղ եք գնահատական տալ կադրային ներուժին:

- Ճիշտն ասած, ես նոր մարդ եմ այս ոլորտում եւ, բնականաբար, չեմ կարող առանձին բնութագրում տալ, բայց իմ կարծիքով ընկերության կադրերը փորձառու են, այսօրվա դրությամբ ընկերությունը մեզ հանձնվել է, այսպես ասած` աշխատող վիճակում, ինչը նաեւ վկայում է կադրային ներուժի մասին:

- Անկեղծ ասած` մարդկանց մեջ մտահոգություն կա, որ կարող են մեկ տարի հետո աշխատուժի կրճատումներ լինել: Առայժմ, որքանով տեղյակ ենք, երկու հոգի է կրճատվել:

- Կոնկրետ չեմ ուզում կենտրոնանալ աշխատողներին աշխատանքից ազատելու կամ չազատելու հարցի վրա: Այս պահին նման խնդիր դրված չէ: Բայց գաղտնիք չէ, եւ պիտի կրկնենք միգուցե, որ ընկերությունը, ինչպես ընդունված է իր մյուս նման ծրագրերում, պիտի իրականացնի վերակառուցում, ավելի պարզեցնի աշխատանքի կազմակերպման սխեման, նաեւ վերանայի համակարգի կառուցվածքը եւ կադրերը` ինչպես են գործելու, ով ինչի համար է պատասխանատու լինելու: Դա մենք չենք թաքցնում, եւ դրանից պետք չէ վախենալ: Լավ մասնագետը միշտ իր տեղը գտնելու է, պարզապես պիտի ձգտել մեր ընկերությունում ընդունված բարձր չափանիշներով աշխատել: Դա վերաբերում է ոչ միայն կադրային ներուժի վերադասավորմանը, այլ նաեւ առանձին մասնագետների զարգացմանը: Հատուկ ուզում եմ նշել, որ մտադիր ենք ընկերության արտադրության մեջ, առաջիկա տարիների ընթացքում, երիտասարդ կադրեր ներգրավել: Որովհետեւ ընկերությունը, ըստ պայմանագրի, այսօրվա դրությամբ ունի 25 տարվա համաձայնեցված սակագնային պլան, եւ մենք պատրաստվում ենք երկարաժամկետ գործունեության: Ընդհանրապես, Քոնթուր Գլոբալը հայտնի է նրանով, որ ինքը հետեւողականորեն ընդլայնում է իր գործունեության շրջանակը, մինչեւ այսօր գրեթե ոչ մի կառույց չի վաճառել: Ուստի ցանկանում ենք երիտասարդ կադրեր ընդգրկել ընկերության աշխատանքներում, ովքեր նաեւ կզարգանան եւ կուսուցանվեն մեր կողմից աշխատանքի ընթացքում: Լավ կլինի, որ նոր կադրերը պարտադիր տիրապետեն օտար լեզուների, ասենք, անգլերենին, այլ երկրների իրենց գործընկերների հետ հաղորդակցվելու ավելի լայն հնարավորություն ունենալու նպատակով:

- Առքուվաճառքի պայմանագրի առիթով լրատվական բոլոր թողարկումներում խոսք է եղել ներդրումների, առկա հիդրոսարքավորումների, միջոցների արդիականացման վերաբերյալ: Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ հիդրոսարքավորումները, կայաններն արդիականացման խնդրի առաջ են կանգնած:

- Մեր պայմանավորվածություններից մեկն է` առաջիկա վեց տարում իրականացնել տեխնիկական վերազինման ծրագիր, որն այս պահին թարմացման կարիք ունի: Բայց դա հենվելու է այն ծրագրի վրա, որ կառավարությունում ժամանակին գերմանական KfW հիմնադրամի միջոցով պատրաստվել է: Պարզապես, կրկնում եմ, վերազինման այդ ծրագիրը թարմացման կարիք ունի:

- Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ ներդրումներ անելուն զուգընթաց կբարձրանա ընկերության կողմից արտադրվող էլէներգիայի գինը, արդյո՞ք կփոխվի ինքնարժեքը:

- Արտադրության արդյունավետությունը կբարձրանա, մեքենասարքավորումների կյանքը կերկարի, կայանն ավելի անվտանգ, հուսալի վիճակում կլինի: Ինչ վերաբերում է էլէներգիայի գնին, ապա դա կարգավորվում է եւ շարունակելու է կարգավորվել ընդհանուր օրենքների դաշտում:

- Իսկ էլէներգիայի արտադրության ծավալները կպահպանվե՞ն, թե՞ կմեծանան:

- Հնարավոր է, որ մեծանան, մի քիչ վաղ է խոսել այդ մասին:

- Եվ դա հանրապետությունում արտադրվող էլէներգիայի (կամ հիդրոէներգիայի) ո՞ր մասն է կազմում:

- Որոտանի հէկերի համակարգը կազմված է երեք էլեկտրակայանից (Սպանդարյանի, Շամբի եւ Տաթեւի) եւ դրանց հզորությունը կազմում է հանրապետությունում գեներացվող հզորության մոտ 15 տոկոսը:

- Եվս մի կարեւոր հարց. Որոտանի հէկերի համակարգը Գորիսի եւ Սիսիանի տարածաշրջանների ամենախոշոր գործատուն է, բացի այդ` սոցիակալան ծրագրեր է իրականացրել տարիներ շարունակ: Մարդկանց հետաքրքրում է` որպես խոշոր ընկերություն, տնտեսվարող սուբյեկտ` Գորիսում, նաեւ Սիսիանում կիրականացնե՞ք սոցիալական ծրագրեր:

- Անշուշտ: Քոնթուր Գլոբալ ընկերությունն աշխարհի բոլոր երկրներում, եւ Հայաստանը բացառություն չէ, հանդես է գալիս «լավ քաղաքացու» իմիջով: Դա նշանակում է, որ այնտեղ, որտեղ աշխատում ենք, ամեն ինչ պիտի լինի անվտանգ, հուսալի, մարդիկ պիտի գոհ լինեն, եւ ոչ միայն ընկերությունում աշխատող մարդիկ: Ամեն տեղ Քոնթուր Գլոբալը հետամուտ է լինում իրականացնել այդ տարածաշրջանին պատշաճող սոցիալական զարգացման ծրագրեր: Երկու կարծիք չի կարող լինել, որ նման ծրագրեր իրականացնելու ենք:

- Հասցրե՞լ եք ծանոթանալ տեղական իշխանությունների պատասխանատուների հետ, համագործակցության ուղիներ ուրվագծել:

- Դեռ նոր ենք սկսում գործել, իհարկե, հասցրել ենք, հանդիպել ենք ե՛ւ Սյունիքի մարզպետի, ե՛ւ Գորիսի քաղաքապետի հետ, տարածաշրջանում որոշ հիմնարկ-ձեռնարկությունների ղեկավարների հետ: Բայց դեռ ժամանակ ունենք, մինչեւ տարեվերջ ուզում ենք մոտիկից ծանոթանալ, որ հստակ իմանանք, թե կոնկրետ ինչ ենք ուզում անել եւ որ ոլորտում պիտի ներդրում անենք սոցիալական ծրագրերի առումով:

- Ինչպիսի՞ քաղաքականություն եք ենթադրում իրականացնել հանրության հետ կապերի հարցում, հրապարակայնության, աշխատանքի թափանցիկության առումով:

- Գործելու ենք բացարձակ թափանցիկ, պատրաստ ենք պատասխանել յուրաքանչյուր հարցի, ոչ մի բան չունենք թաքցնելու, այսինքն` պատրաստվում ենք «դիրքավորվել» որպես բարձրակարգ ամերիկյան ներդրող, որ ոչ միայն իր հետ բերում է իր ներուժը, ինտելեկտը, ներդրումը, այլեւ ուզում է օրինակ ծառայել մյուս ներդրողներին, նմանատիպ ազդանշաններ տալ մյուսներին:

- Եվ վերջին հարցը. կուզենայի՞ք ինչ-որ ընդհանրական խոսք ուղղել համակարգի աշխատակիցներին:

- Ողջունում եմ բոլորին, կուզենայի եւս մեկ անգամ ասել, որ Քոնթուր Գլոբալ ընկերությունը լրջորեն է մոտենում այս ներդրմանը, պատրաստվում է ոչ միայն տեխնիկական ներդրումներ կատարել, այլեւ «ներդրում» կատարել մարդկանց մեջ, նրանց կատարելագործման, մասնագիտական որակները բարելավելու նպատակով, ինչպես նաեւ համայնքի զարգացման մեջ: Կուզենայինք, որ բնակչությունն էլ` ոչ միայն Սյունիքում, այլեւ ամբողջ Հայաստանում, ըստ պատշաճի եւ որպես դրական երեւույթ ընկալեր մեր ընկերության մուտքը:

Հարցազրույցը` ՎԱՀՐԱՄ ՕՐԲԵԼՅԱՆ