Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի անբացատրելի նահանջը, որին նոր իշխանությունը չի շտապում գնահատական տա

Խոշոր հարկատուների ցուցակը եղել եւ մնում է յուրօրինակ բարոմետր հանրապետության տնտեսվարող սուբյեկտների գործունեության արդյունավետությունը եւ շահավետությունը գնահատելու համար:

Տարիներ շարունակ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենայինը եղել է ոչ միայն թիվ 1 հարկատուն Հայաստանում, այլեւ պետբյուջեին ամենաշատ հարկ վճարող ընկերությունը: Մաքսիմ Հակոբյանի ղեկավարման տարիներին, ասենք 2013-ին, ընկերությունը պետությանն էր վճարել 37.9 մլրդ դրամ, 2012-ին՝ 31.7 մլրդ դրամ:

Հետո եկավ ավազակախումբը. մոտ երեք անգամ ավելացվեց հանքանյութի արդյունահանումը՝ առանց Արծվանիկի պոչամբարի հնարավորությունները հաշվի առնելու, բայց զգալիորեն պակասեցվեց վճարվող հարկերի չափը: 

2016-ին, օրինակ, 29 մլրդ դրամով պակաս հարկ վճարվեց պետությանը, քան 2013-ին:

Եվ 29 մլրդ դրամով պետական հարկերը մեկ տարում պակասեցնելու «սխրագործության» համար Վահե Հակոբյանը նշանակվեց Սյունիքի մարզպետ, իսկ Մհեր Պոլոսկովը ստացավ Անանիա Շիրակացի մեդալ:

2017-ի արդյունքներով կոմբինատը շարունակեց հեռու մնալ այն բնագծից, որ նվաճել էր Մաքսիմ Հակոբյանը. պետությանը վճարվեց 18.7 մլրդ դրամ (2013-ին վճարվածի կեսի չափ):

Հիմա ընդունված է պատճառաբանել, թե դա պայմանավորված է եղել բացառապես Լոնդոնի մետաղների բորսայում գունավոր մետաղների գների անկմամբ, ուրիշ պատճառներ իբր չկան:

Գները, իհարկե, որոշիչ են նաեւ այս դեպքում: Սակայն, կրկնենք, գների անկմանը զուգահեռ մոտ երեք անգամ կոմբինատի սկզբնական հզորության համեմատ ավելացել է հանքանյութի արդյունահանումը:

Հետեւաբար՝ ինչպե՞ս բացատրել «Զանգեզուրի ՊՄԿ» ՓԲ ընկերության կողմից պետությանը վճարվող հարկերի այդչափ նվազումը:

Եվ, գլխավորը, հանրապետության մետաղական հանքերում վարչապետի նախաձեռնությամբ սկսվող ստուգումները կտա՞ն այդ հարցի պատասխանը, կպարզաբանե՞ն, թե ինչպես ստացվեց, որ լեռնահանքային կոմբինատի սեփականատերերի փոփոխություն տեղի ունեցավ. ովքե՞ր էին եւ ովքե՞ր են հիմա:

Իրավիճակի մասին ամբողջական պատկերացում կազմելու համար հիշեցնենք, որ ավազակախմբի տնօրինությանն անցած կոմբինատը հիմնականում ձեռք է քաշել մարզում սոցիալական ծրագրեր իրականացնելու՝ պետության առջեւ ստանձնած պարտավորությունից, ավելի է վատացրել տարածաշրջանի բնապահպանական վիճակը, գործնականում բոյկոտել է արդյունահանող ճյուղերի թափանցիկության ապահովման վերաբերյալ միջազգային նախաձեռնությունը՝ իրականում դառնալով պետություն պետության ներսում: Ասվածը հավաստող միայն մեկ փաստ. ազգային զարթոնքի օրերին (2018թ. ապրիլ) հենց կոմբինատից էին վարձկաններ ուղարկվել Կապան՝ ցուցարարներին ահաբեկելու եւ ծեծելու համար (տեսանյութը տարածված է համացանցում), եւ, որքան էլ զարմանալի է, մինչեւ հիմա Վահե Հակոբյանը, Մհեր Պոլոսկովը, Նարեկ Ամբարյանը, Զարուհի Տոնապետյանն ու իր թիկնապահը չեն հարցաքննվել եւ պատասխանատվության կանչվել:

ՍԱՄՎԵԼ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ